virastaran.net/a/12234

یکدستی در فاصله‌گذاری و رسم‌الخط

آموزش, اصل یکدستی, تجربه‌های کاری, دستورخط, ویرایش صوری, ویرایش و درست‌نویسی

اصل یکدستی-نایکدست-شطرنج-سرباز-صف-بی‌نظمی-نظم-تضاد-ویراستاران

یکی از وظایف ویراستار یا نسخه‌پرداز این است که در فاصله‌گذاری و رسم‌الخطِ متن یکدستی برقرار کند. یعنی باید حواسش باشد که مثلاً «اساسنامه» همه‌جا همین‌ طور بی‌فاصله آمده باشد. یا «ایدئالیسم» در سراسر متن با همین صورتِ نوشتاری درج شده باشد و نه «ایدآلیسم». یا «امیل دورکیم» در تمام نوشته‌مان به همین صورت ضبط شده باشد و نه مثلاً «امیل دورکهایم».

این مهم را بسیاری با اتکا به ذهنشان انجام می‌دهند؛ اما در متن‌های حجیم که آماده‌سازی‌شان زمان می‌برد، نمی‌شود به ذهن اعتماد کرد؛ چون در کثرت واژه‌ها و نام‌ها ذهن دچار خطا می‌شود و ممکن است صورت‌های اولیۀ تعابیر را از یاد ببرد. راه دقیق‌تر این است که ویراستار در خصوص فاصله‌گذاری و رسم‌الخط، پیوسته به یک منبع واحد یعنی فرهنگ املایی خط فارسی مراجعه کند و در اولین مواجهه با هر واژه یا عبارتی که احتمال نایکدستی در آن می‌رود، این دو مسئله را بر اساس آن مرجع و با استفاده از امکان جست‌وجوی رایانه‌ای، در کل فایل بررسی کند و نایکدستی‌هایش را بزداید.

دربارۀ اعلام نیز، به‌ویژه در متن‌های ترجمه‌شده، ویراستار باید این اهتمام را به‌خرج دهد و نایکدستی‌های احتمالی را رفع کند تا متنش از یکدستی برخوردار شود. در یکدست‌سازی اعلام، علاوه بر جست‌وجو در فایل، لازم است که هر بار ویراستار با نامی جدید در متن روبه‌رو می‌شود، آن را در یک فایلِ جدا یادداشت کند و در مواجهات بعدی، اعلام مشابه را با آن فهرست منطبق کند تا از یکدستی آن‌ها در تمام متن اطمینان کامل یابد. این فهرست نهایتاً در تهیۀ نمایۀ اعلام نیز یاری‌رسان خواهد بود.

برای رسیدن به شیوۀ درست آوانگاری اعلام، منابع زیر مغتنم است:

۱‌. فرهنگ تلفظ نام‌های خاص، فریبرز مجیدی، تهران: فرهنگ معاصر.

۲‌. وبگاه فوروُ: www.forvo.com و پایگاه‌های مشابه.

مقالات پیشنهاد شده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پُر کردن این بخش الزامی هست
پُر کردن این بخش الزامی هست
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست
کپی شد