آیا «طلایه» فارسی‌شدهٔ «طلیعه» است یا «طلایع»؟
برخی معتقدند «طلیعه» در متون ادبی فارسی به‌ندرت به کار رفته است و «طلایه» فارسی‌شدهٔ «طلیعه» یا «طلایع» است و به همان معنی به کار می‌رود؛ اما «طلیعه» در متون…
ساده‌نویسی و دشمنانش | با دو گروه از موانع ساده‌نویسی آشنا شوید
بسیاری نمی‌توانند ساده و روان بنویسند. چرا؟ کم‌مایگی نویسنده، کم‌دانی خواننده، پیچیدگی محتوا، ناپختگی مطلب در ذهن نویسنده و تمایل او به فضل‌فروشی و نیز مشکلات زبان فارسی از جمله…
زبان ریاضی و زبان طبیعی | چکیده‌ای از مقالۀ حسین معصومی‌همدانی
حسین معصومی‌همدانی در مقالۀ «ترجمهٔ متون ریاضی و تأثیر آن بر زبان فارسی» به تفاوت زبان طبیعی و زبان ریاضی می‌پردازد و با ذکر دلایلی نشان می‌دهد که در ترجمهٔ…
بی‌معنی‌گویی و لایک‌های میلیونی
یکی از آفت‌هایی فضای مجازیِ امروزِ ایران سهل‌انگاری شدیدِ زبانی است. تولیدکنندگان محتوا در وب فارسی، ازنظر زبانی بسیار کم‌دقت‌اند. نمونۀ روشن این اتفاق، ویدئویی است از محمدرضا ژاله با…
آیا «هم‌کلاسی» درست است؟
در فارسی هرگاه پیشوند «هم-» به اسم مکان بپیوندد، ممکن است پسوند «-ی» نیز به آن‌ها افزوده شود. این ساخت کمابیش زایاست. به افزوده‌شدنِ هم‌زمانِ پیشوند و پسوند به یک…
کِرْم کتاب
انگلیسی‌زبانان برای اشاره به کسی که بسیار کتاب می‌خواند، عبارت استعاری «کِرم کتاب» را به کار می‌برند. اما به‌کاربردن «کرم کتاب» در فارسی صحیح نیست؛ چراکه اولاً در این جایگاه…
نقدی ویرایشی بر کتاب مصباح الهدی و سفینة النجاة
در این نوشتار، نویسنده به بررسی ویرایشی کتاب مصباح الهدی و سفینة النجاة پرداخته است. در نهایت با توجه به ایرادهای موجود پیشنهاد کرده کتاب، به‌ویژه پانوشت‌ها و پی‌نوشت‌های آن،…
نقدی ویرایشی بر کتابِ ناگفته‌هایی از حقایق عاشورا
کتاب ناگفته‌هایی از حقایق عاشورا از آثار آیت‌الله سیدعلی حسینی میلانی است. این کتاب نثری روان و عاری از عبارات پیچیده دارد؛ اما با رویکرد انتقادی‌ویرایشی، برخی مشکلات در آن…
آیا «ذکاوت» درست است؟
برخی معتقدند «ذکاوت» در عربی به کار نرفته و از ساخته‌های فارسی‌زبانان است؛ اما این واژه دست‌کم از سدۀ هفتم در متن‌های معتبر فارسی به کار رفته و در عربی…
به‌خاطرِ
کسانی حرف‌اضافۀ مرکب «به‌خاطرِ» را نادرست دانسته‌اند؛ اما «به‌خاطرِ» را به‌علت جاافتادنش نمی‌توان از زبان بیرون راند. البته به دو دلیل می‌شود کاربرد آن را در نوشته‌های رسمی و جدی…
آیا «رسوخ» درست است؟
برخی معتقدند این کلمه به‌معنای «نفوذکردن، رخنه‌کردن» غلط است؛ اما در عربی «رسوخ» به همین معنی به کار رفته است و با حرف اضافهٔ «فی» معنای «(در ذهن) فروکردن و…
معرفی
در سال‌های اخیر، «معرفی» دم‌دستی‌ترین برابرنهادی است که اغلب برای introduce می‌شناسند. معرفی معنای عرضه‌کردن، آوردن، ارائه‌کردن، باب‌کردن، معمول‌کردن، رواج‌دادن، مطرح‌کردن نیز می‌دهد. یکی از گرته‌برداری‌های معناییِ نابجایی که در…