آیا «ذکاوت» درست است؟
برخی معتقدند «ذکاوت» در عربی به کار نرفته و از ساخته‌های فارسی‌زبانان است؛ اما این واژه دست‌کم از سدۀ هفتم در متن‌های معتبر فارسی به کار رفته و در عربی…
به‌خاطرِ
کسانی حرف‌اضافۀ مرکب «به‌خاطرِ» را نادرست دانسته‌اند؛ اما «به‌خاطرِ» را به‌علت جاافتادنش نمی‌توان از زبان بیرون راند. البته به دو دلیل می‌شود کاربرد آن را در نوشته‌های رسمی و جدی…
آیا «رسوخ» درست است؟
برخی معتقدند این کلمه به‌معنای «نفوذکردن، رخنه‌کردن» غلط است؛ اما در عربی «رسوخ» به همین معنی به کار رفته است و با حرف اضافهٔ «فی» معنای «(در ذهن) فروکردن و…
معرفی
در سال‌های اخیر، «معرفی» دم‌دستی‌ترین برابرنهادی است که اغلب برای introduce می‌شناسند. معرفی معنای عرضه‌کردن، آوردن، ارائه‌کردن، باب‌کردن، معمول‌کردن، رواج‌دادن، مطرح‌کردن نیز می‌دهد. یکی از گرته‌برداری‌های معناییِ نابجایی که در…
آیا «نوین» درست است؟
برخی معتقدند ساخت این کلمه از نظر دستورزبان فارسی غلط است؛ اما «نوين» گونۀ دیگرِ واژۀ «نوآيين» است و از سدۀ چهارم در متن‌های معتبر فارسی به کار رفته است….
«تعیین» یا «تشخیص»: نکته‌ای معناشناسانه
«تعیین» به تشخیصی دلالت می‌کند که به‌نوعی با دخالتگری و کنشگری درخصوص اتفاقی که در آینده می‌افتد، همراه است. این در حالی است که «تشخیص» چنین معنایی نمی‌دهد و بازشناختنی…
بالغ بر
«بالغ بر» سه معنی می‌دهد: به‌اندازۀ، در حدودِ، بیش از. «بالغ بر» معمولاً از زبان اهالی سیاست و در مواقعی شنیده می‌شود که می‌خواهند گزارش یا آماری بدهند: فارسی‌زبانان، دست‌کم فارسی‌زبانانِ امروز…
حرف‌اضافۀ مناسب برای سپاسگزاری
در جمله‌هایی که در فارسی معاصر برای سپاسگزاری و تشکر به کار می‌رود، آنچه پس از حرف‌اضافۀ «از» می‌آید، شخصی است که از او سپاسگزاری می‌شود و موضوع یا چیزی…
آیا ابداع واژه‌هایی مثل «زبان‌کاران» هشدارآمیز است؟
آقای علیرضا اکبری، مدیر کانال تلگرامی «مرورگر»، امروز، ۳۰مهر۹۷، در کانال تگرامی خود فرسته‌ای را منتشر کردند که حاوی دو پرسش بود. این دو پرسش درباره‌ی گفته‌های آقای مهدی صالحی…
آیا می‌توان به‌قیاس «روزی روزگاری»، عبارت «جایی جایگاری» را به کار برد؟
میلاد شمعی: در متنی که به تازگی ویرایش می‌کنم مترجم محترم از ترکیب ابداعی جالبی استفاده کرده است. ایشان بر وزن ترکیب «روزی روزگاری» از ترکیب «جایی جایگاری» استفاده کرده‌اند….
سوءتفاهمی به‌نام نارسایی آواییِ «ی‌ای»
عده‌ای از ویراستاران و آموزگاران ویرایش، جمله‌هایی نظیر جمله‌های زیر را نادرست می‌دانند و آن را تغییر می‌دهند: ـ منابع مالی‌ای که در اختیار دارند، محدود است. ـ چه روز…
بی‌تفاوت
یکی از گرته‌برداری‌های نابجایی که از زبان انگلیسی و فرانسوی شده و در منابع ویرایشی به آن اشاره کرده‌اند، «بی‌تفاوت» است. همچنان‌که ابوالحسن نجفی در غلط ننویسیم به‌درستی خاطرنشان کرده،…