بالغ بر
«بالغ بر» سه معنی می‌دهد: به‌اندازۀ، در حدودِ، بیش از. «بالغ بر» معمولاً از زبان اهالی سیاست و در مواقعی شنیده می‌شود که می‌خواهند گزارش یا آماری بدهند: فارسی‌زبانان، دست‌کم فارسی‌زبانانِ امروز…
حرف‌اضافۀ مناسب برای سپاسگزاری
در جمله‌هایی که در فارسی معاصر برای سپاسگزاری و تشکر به کار می‌رود، آنچه پس از حرف‌اضافۀ «از» می‌آید، شخصی است که از او سپاسگزاری می‌شود و موضوع یا چیزی…
آیا ابداع واژه‌هایی مثل «زبان‌کاران» هشدارآمیز است؟
آقای علیرضا اکبری، مدیر کانال تلگرامی «مرورگر»، امروز، ۳۰مهر۹۷، در کانال تگرامی خود فرسته‌ای را منتشر کردند که حاوی دو پرسش بود. این دو پرسش درباره‌ی گفته‌های آقای مهدی صالحی…
آیا می‌توان به‌قیاس «روزی روزگاری»، عبارت «جایی جایگاری» را به کار برد؟
میلاد شمعی: در متنی که به تازگی ویرایش می‌کنم مترجم محترم از ترکیب ابداعی جالبی استفاده کرده است. ایشان بر وزن ترکیب «روزی روزگاری» از ترکیب «جایی جایگاری» استفاده کرده‌اند….
سوءتفاهمی به‌نام نارسایی آواییِ «ی‌ای»
عده‌ای از ویراستاران و آموزگاران ویرایش، جمله‌هایی نظیر جمله‌های زیر را نادرست می‌دانند و آن را تغییر می‌دهند: ـ منابع مالی‌ای که در اختیار دارند، محدود است. ـ چه روز…
بی‌تفاوت
یکی از گرته‌برداری‌های نابجایی که از زبان انگلیسی و فرانسوی شده و در منابع ویرایشی به آن اشاره کرده‌اند، «بی‌تفاوت» است. همچنان‌که ابوالحسن نجفی در غلط ننویسیم به‌درستی خاطرنشان کرده،…
اضافه‌کردنِ ضمیر یا واژه به ضمیر مشترک «خود»
دستوردانان «خود» و «خویش» و «خویشتن» را «ضمیر مشترک» می‌خوانند. این نام‌گذاری نیز از این رو است که کاربرد این ضمیرها برای همۀ اشخاص (اول‌شخص و دوم‌شخص و سوم‌شخص مفرد…
چرا نه؟ چرا که نه؟
دو تعبیر «چرا نه؟» و «چرا که نه؟» گرته‌برداری ناروایی است که از زبان فرانسوی و انگلیسی به فارسی راه یافته است. ابوالحسن نجفی در غلط ننویسیم دراین‌باره توضیحاتی آورده…
برنامۀ کاربردی
در حوزۀ رایانه، به‌طور کلی دو نوع برنامه یا نرم‌افزار وجود دارد: نرم‌افزار سیستمی (system software) و نرم‌افزار کاربردی (application software). نوع نخست، برنامه‌هایی را شامل می‌شود که بستری برای…
عوامل خروج از زبان معیار | سه نکته از مبانی درست‌نویسی زبان فارسی معیار
۱. کاربرد افعال وجهی ویژگی افعال وجهی: ۱. همواره به‌صورت ثابت، همراه فعل اصلی و قبل از آن ظاهر می‌شود: باید بروم. ۲. به‌تنهایی به‌عنوان فعل واژگانی به کار…
«سازوکار» یا «سازِکار»؟
«ساز» در فارسی کهن معنی‌های متعددی داشته و یکی از آن‌ها «ابزار» و «آلت» بوده است. معنی دیگر آن، «سامان» و «نظم‌وترتیب» بوده است. از این کلمه واژه‌های مرکبی هم…
توسعه
«توسعه» در فارسی به‌معنی «گسترش» و «پیشرفت» است؛ اما در سال‌های اخیر بر اثر ترجمه، دستخوش گرته‌برداری معناییِ ناروایی شده است. این نوع گرته‌برداری وقتی روی می‌دهد که مترجمی نابلد…
