تلاش‌های ارزشمند فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای غنی‌سازی زبان فارسی در حوزه‌های تخصصی، از جمله پزشکی، شایستهٔ تقدیر است. با این حال پذیرش واژه‌های جدید در هر زمینه‌ای نیازمند…
ویرایش زبانی
برخی معتقدند نجات‌غريق یعنی «رهاندن کسی که دارد غرق می‌شود». شناگرِ ماهری که این کار را می‌کند، ناجی غريق خوانده می‌شود. گروهی به‌غلط نجات‌غريق را به‌معنی «ناجیِ غریق» به کار…
مترجمانِ بی‌دقت در ترجمهٔ فعل to suffer انگلیسی صرفاً معنیِ نخستِ آن یعنی «رنج‌بردن» را در ذهن داشته و آن را در جاهایی به‌جای معنی دوم که «مبتلابودن، دچاربودن، گرفتاربودن»…
بزرگان بارها اعلام کرده‌اند که زبان فارسی در خطر است؛ اما هیچ صاحب‌نظری این مسئله را نشکافته است که خطر دقیقاً در کجاست و چگونه زبان فارسی را تهدید می‌کند.…
عبارت گرته‌بردارانهٔ «برنامهٔ کاربردی» که ترجمهٔ لفظ‌به‌لفظ application software یا application program است، جز در متن‌های تخصصی، غالباً در فارسی چندان رسا نیست و مخاطب فارسی‌زبان را با ابهامی معنایی…
گاه واژۀ «ناغافل» را به‌صورت قید یا صفت و در معنی «ناگهانی، ناگهان، بی‌خبر، غافل‌گیرانه» به کار می‌برند. این کاربرد صحیح نیست؛ زیرا «غافل» خود به‌معنی «بی‌خبر» است و افزودن…
واژۀ انگلیسی Soulmate را در فارسی به «نیمهٔ گم‌شده» ترجمه کرده‌ایم. من دوست دارم بگویم «هم‌روح»؛ همان طور که به classmate می‌گوییم «هم‌کلاسی». انگلیسی‌ها واژه‌ای دارند که در فارسی به…
برخی معتقدند «انجام» تنها به‌معنای «پایان» است؛ اما «انجام» دستخوش تغییر معنایی شده است و امروزه به‌معنای «کردن» و «انجام‌دادن» به کار می‌رود و به‌کاربردن آن در معنای اسم‌مصدری درست…
سرواژه‌سازی نوعی واژه‌سازی است که در آن، با حروف آغازین کلمات و ترکیب آن‌ها، کلمه‌ای جدید ساخته می‌شود. سرواژه‌های فارسی ویژگی‌هایی دارند که در این مقاله، به‌اجمال به آن‌ها پرداخته…
بیشترِ کسانی که دربارۀ ویرایش و درست‌نویسی زبان فارسی اثری نوشته‌اند، کاربرد حرف‌ربط «بااین‌وجود» را نادرست دانسته و خاطرنشان کرده‌اند که صورتِ صحیح این حرف‌ربط، «باوجوداین» است. بیشترِ کسانی که…
ماشه امروز در معنی «اهرمی در تفنگ» به کار می‌رود. این واژه برگرفته از مِحَشَّة عربی است و دستخوش تحولات آوایی و گسترش معنایی شده است. ریشه‌شناسی ماشه ماشه برگرفته…
ایموجی‌ها آمدند تا در صحبت‌کردن و به‌کارگیری واژه‌های درست و مناسب، به‌قول شاملو، رنج جست‌وجوی قافیه نبریم. اما به‌تدریج کلمات را پر دادند و بر فقر دایرهٔ واژگانی ما افزودند.…