آیا «کانگورو» به‌معنی «نمی‌دانم» است؟
اغلب می‌پندارند واژۀ کانگورو از یکی از زبان‌های بومی استرالیا وام گرفته شده و به‌معنی «نمی‌دانم» است؛ اما طبق پژوهش‌های میدانی جدید، در زبان گوگو ییمیدهیر واژۀ gangurru به یکی…
رنج‌بردن
مترجمانِ بی‌دقت در ترجمهٔ فعل to suffer انگلیسی صرفاً معنیِ نخستِ آن یعنی «رنج‌بردن» را در ذهن داشته و آن را در جاهایی به‌جای معنی دوم که «مبتلابودن، دچاربودن، گرفتاربودن»…
آیا «جداره» درست است؟
برخی معتقدند «جِداره» در عربی یا در متون معتبر فارسی به کار نرفته است. اما فرایندِ ساخت اسم از اسم و پسوند «ـه» از فرایندهای زایای فارسی است و واژه‌های…
آیا زبان فارسی در خطر است؟ | چکیدهٔ مقالهٔ مهم ابوالحسن نجفی
بزرگان بارها اعلام کرده‌اند که زبان فارسی در خطر است؛ اما هیچ صاحب‌نظری این مسئله را نشکافته است که خطر دقیقاً در کجاست و چگونه زبان فارسی را تهدید می‌کند….
برنامهٔ کاربردی
عبارت گرته‌بردارانهٔ «برنامهٔ کاربردی» که ترجمهٔ لفظ‌به‌لفظ application software یا application program است، جز در متن‌های تخصصی، غالباً در فارسی چندان رسا نیست و مخاطب فارسی‌زبان را با ابهامی معنایی…
آیا «عنتر» درست است یا «انتر»؟
برخی معتقدند «انتر» به‌معنای «بوزینه» فارسی است و با همین املا باید نوشته شود. اما «عنتر» واژه‌ای عربی است که در فارسی دستخوش تغییر معنایی شده و اشکالی ندارد. «انتر»…
ناغافل
گاه واژۀ «ناغافل» را به‌صورت قید یا صفت و در معنی «ناگهانی، ناگهان، بی‌خبر، غافل‌گیرانه» به کار می‌برند. این کاربرد صحیح نیست؛ زیرا «غافل» خود به‌معنی «بی‌خبر» است و افزودن…
به روح اعتقاد دارید؟ | از نیمهٔ گم‌شده به هم‌روح
واژۀ انگلیسی Soulmate را در فارسی به «نیمهٔ گم‌شده» ترجمه کرده‌ایم. من دوست دارم بگویم «هم‌روح»؛ همان طور که به classmate می‌گوییم «هم‌کلاسی». انگلیسی‌ها واژه‌ای دارند که در فارسی به…
آیا «ساروج» درست است یا «صاروج»؟
صاروج معرّبِ čārūg فارسی میانه است. ساروج نیز املای فارسی‌شدهٔ واژهٔ عربیِ صاروج است. امروزه در فارسی املای صاروج کمابیش متروک شده است و این واژه را به‌صورت ساروج می‌نویسند…
آیا به‌کاربردن «انجام» در معنای اسم‌مصدری درست است؟
برخی معتقدند «انجام» تنها به‌معنای «پایان» است؛ اما «انجام» دستخوش تغییر معنایی شده است و امروزه به‌معنای «کردن» و «انجام‌دادن» به کار می‌رود و به‌کاربردن آن در معنای اسم‌مصدری درست…
سرواژه‌سازی در زبان فارسی و سرواژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
سرواژه‌سازی نوعی واژه‌سازی است که در آن، با حروف آغازین کلمات و ترکیب آن‌ها، کلمه‌ای جدید ساخته می‌شود. سرواژه‌های فارسی ویژگی‌هایی دارند که در این مقاله، به‌اجمال به آن‌ها پرداخته…
بااین‌وجود
بیشترِ کسانی که دربارۀ ویرایش و درست‌نویسی زبان فارسی اثری نوشته‌اند، کاربرد حرف‌ربط «بااین‌وجود» را نادرست دانسته و خاطرنشان کرده‌اند که صورتِ صحیح این حرف‌ربط، «باوجوداین» است. بیشترِ کسانی که…