virastaran.net/a/23226

بااین‌وجود

آموزش, اصلاح خطای دستوری, دقت‌ورزی معنایی, ویرایش زبانی, ویرایش و درست‌نویسی

بیشترِ کسانی که دربارۀ ویرایش و درست‌نویسی زبان فارسی اثری نوشته‌اند، کاربرد حرف‌ربط «بااین‌وجود» را نادرست دانسته و خاطرنشان کرده‌اند که صورتِ صحیح این حرف‌ربط، «باوجوداین» است.

بااین‌وجود-با این وجود-با وجود این-ویراستاران-معنی‌شناسی-دقت‌ورزی معنایی

بیشترِ کسانی که دربارۀ ویرایش و درست‌نویسی زبان فارسی اثری نوشته‌اند، ازجمله ابوالحسن نجفی (۱۳۷۱: ۵۸) و غلامحسین غلامحسین‌زاده (۱۳۷۹: ۱۲۷) و احمد سمیعی‌گیلانی (۱۳۸۵: ۱۵۴) و غلامرضا ارژنگ (۱۳۹۰: ۱۵۷) و یوسف عالی‌عباس‌آباد (۱۳۸۵: ۴۳) و ناصر نیکوبخت (۱۳۸۷: ۱۲۱)، کاربرد حرف‌ربط «بااین‌وجود» را نادرست دانسته و خاطرنشان کرده‌اند که صورتِ صحیح این حرف‌ربط، «باوجوداین» است.

علت این توصیه این است که «باوجوداین» یعنی «با بودن این [وضع، حال، امر، شرط]» و مقصود از آن این است: «بااینکه چنین چیزی هست». وقتی می‌گوییم «باوجوداین»، می‌توان پرسید «با وجود چه؟» و جواب را، البته با اندکی حذف و افتادگی، در جمله‌ای که پیش‌تر گفته شده، یافت؛ مثلاً:

«دیروقت بود. باوجوداین، به خانه‌اش رفتیم.»

در اینجا می‌توان پرسید: «با وجود چه؟» و جواب گرفت: «با وجود این[که دیروقت بود]». ولی اگر بگوییم «بااین‌وجود» و پرسیده شود «با کدام وجود؟»، جوابی به دست نمی‌آید؛ زیرا روشن نیست کلمۀ «وجود» به چه چیزی مربوط می‌شود. به‌سخن شفاف‌تر، نمی‌توان گفت: «با این وجود که دیروقت بود، به خانه‌اش رفتیم.»

ممکن است مخاطب با این استدلال متقاعد نشود و برایش این سؤال پیش آید که چرا «بااین‌وجود» غلط است ولی «بااین‌حال» و «بااین‌همه» نه. درواقع، اگر «بااین‌وجود» را غلط بدانیم و آن را به «باوجوداین» تغییر دهیم، منطقاً «بااین‌حال» و «بااین‌همه» را هم باید به «باحال‌این» و «باهمۀاین» تبدیل کنیم.

ملاک غلط‌بودن یک واژه یا ساختار چیست؟

نکته‌ای که می‌توان در پاسخ به این پرسش و در تکمیل این بحث افزود، این است که در «بااین‌حال» اشکال معنایی یادشده وجود ندارد و می‌توان با پرسیدن «با کدام حال؟» آن را سنجید. به‌علاوه، همچنان‌که از توضیحات بالا پیدا است، در ژرف‌ساخت این‌قبیل حرف‌ربط‌ها همواره معنیِ «وجود» نهفته است و می‌توان ردونشانی از آن را جُست:

ـ بااینکه: با [وجود] اینکه

ـ بااین‌حال: با [وجود] این حال

ـ بااین‌همه: با [وجود] این‌همه (= با وجود همۀ این‌ها)

نگاهی گذرا به ژرف‌ساخت این واژه‌ها به‌وضوح نشان می‌دهد که جایگاه «وجود» پس از «با» است. ازاین‌رو، آوردن «وجود» پس از «این» در «بااین‌وجود»، ساختار مذکور را آشفته می‌کند و دیگر نمی‌توان به‌شکل صحیحی آن را تعبیر کرد.

گذشته‌ازاین، «بااین‌حال» و «بااین‌همه» به همین شکل به‌صورت حرف‌ربط درآمده و در فرهنگ‌ها، ازجمله فرهنگ بزرگ سخن، ضبط شده است؛ اما «بااین‌وجود» صورت اصیلی نیست و در فرهنگ بزرگ سخن تعریف آن را به مدخل «باوجوداین» موکول کرده‌اند.


کتابنامه

۱. ارژنگ، غلامرضا، ۱۳۹۰، ویرایش زبانی برای زبان نوشتاری فارسی امروز، چ۱، تهران: قطره.

۲. سمیعی، احمد، ۱۳۸۵، نگارش و ویرایش، چ۷، تهران: سمت.

۳. عالی‌عباس‌آباد، یوسف، ۱۳۸۵، فرهنگ درست‌نویسی سخن، چ۱، تهران: سخن.

۴. غلامحسین‌زاده، غلامحسین، ۱۳۷۹، راهنمای ویرایش، چ۱، تهران: سمت.

۵. نجفی، ابوالحسن، ۱۳۷۱، غلط ننویسیم: فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی، و۲، چ۱، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

۶. نیکوبخت، ناصر، ۱۳۸۷، مبانی درست‌نویسی زبان فارسی معیار، چ۲، تهران: چشمه.

 

مقالات پیشنهاد شده

2 دیدگاه. دیدگاه خود را ثبت کنید

  • درود. بخشی از این نوشتار ظاهراً اشکال دارد.
    شما نوشته‌اید؛ «درواقع، اگر «بااین‌وجود» را غلط بدانیم و آن را به «باوجوداین» تغییر دهیم، منطقاً «بااین‌حال» و «بااین‌همه» را هم باید به «باحال‌این» و «باهمۀاین» تبدیل کنیم.»

    سپاس.

    پاسخ
  • از جنابعالی برای مطالب مفید تان تشکر می کنم.

    پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پُر کردن این بخش الزامی هست
پُر کردن این بخش الزامی هست
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست
کپی شد