آیا «هم‌کلاسی» درست است؟
در فارسی هرگاه پیشوند «هم-» به اسم مکان بپیوندد، ممکن است پسوند «-ی» نیز به آن‌ها افزوده شود. این ساخت کمابیش زایاست. به افزوده‌شدنِ هم‌زمانِ پیشوند و پسوند به یک…
نقدی ویرایشی بر کتابِ ناگفته‌هایی از حقایق عاشورا
کتاب ناگفته‌هایی از حقایق عاشورا از آثار آیت‌الله سیدعلی حسینی میلانی است. این کتاب نثری روان و عاری از عبارات پیچیده دارد؛ اما با رویکرد انتقادی‌ویرایشی، برخی مشکلات در آن…
آیا «نوین» درست است؟
برخی معتقدند ساخت این کلمه از نظر دستورزبان فارسی غلط است؛ اما «نوين» گونۀ دیگرِ واژۀ «نوآيين» است و از سدۀ چهارم در متن‌های معتبر فارسی به کار رفته است….
بالغ بر
«بالغ بر» سه معنی می‌دهد: به‌اندازۀ، در حدودِ، بیش از. «بالغ بر» معمولاً از زبان اهالی سیاست و در مواقعی شنیده می‌شود که می‌خواهند گزارش یا آماری بدهند: فارسی‌زبانان، دست‌کم فارسی‌زبانانِ امروز…
حرف‌اضافۀ مناسب برای سپاسگزاری
در جمله‌هایی که در فارسی معاصر برای سپاسگزاری و تشکر به کار می‌رود، آنچه پس از حرف‌اضافۀ «از» می‌آید، شخصی است که از او سپاسگزاری می‌شود و موضوع یا چیزی…
آیا می‌توان به‌قیاس «روزی روزگاری»، عبارت «جایی جایگاری» را به کار برد؟
میلاد شمعی: در متنی که به تازگی ویرایش می‌کنم مترجم محترم از ترکیب ابداعی جالبی استفاده کرده است. ایشان بر وزن ترکیب «روزی روزگاری» از ترکیب «جایی جایگاری» استفاده کرده‌اند….
اضافه‌کردنِ ضمیر یا واژه به ضمیر مشترک «خود»
دستوردانان «خود» و «خویش» و «خویشتن» را «ضمیر مشترک» می‌خوانند. این نام‌گذاری نیز از این رو است که کاربرد این ضمیرها برای همۀ اشخاص (اول‌شخص و دوم‌شخص و سوم‌شخص مفرد…
عوامل خروج از زبان معیار | سه نکته از مبانی درست‌نویسی زبان فارسی معیار
۱. کاربرد افعال وجهی ویژگی افعال وجهی: ۱. همواره به‌صورت ثابت، همراه فعل اصلی و قبل از آن ظاهر می‌شود: باید بروم. ۲. به‌تنهایی به‌عنوان فعل واژگانی به کار…
علی رغم آنکه سوالات مطروحه کلی و…
ناویراسته: علی رغم آنکه سوالات مطروحه کلی و دارای ابهامات خاصی می باشد، اما نظرات و پیشنهادات این دفتر جهت مزید اطلاع به حضور ارسال می گردد. درنگ: علی رغم آنکه…
زبان فارسی را حفظ کنیم | پژوهشی مختصر در زبان تلویزیون
زبان پدیده‌ای زنده است و مثل هر پدیدهٔ زندهٔ دیگر، روزی هستی می‌یابد؛ تا زمانی که نیروی حیاتی دارد، به هستی‌اش ادامه می‌دهد و هنگامی که مناسبت و سرزندگی‌اش را…
در یکی از شب‌ها مرحوم فلسفی به‌شدت…
ناویراسته: در یکی از شب‌ها مرحوم فلسفی به‌شدت به بهائیت و تشکیلات آن‌ها در ایران می‌تازد. به‌نحوی‌که خیلی‌ها این سخنرانی را موجد ایجاد جنبش ضد بهائیت در ایران می‌دانند و…
بوی پهن اسب‌ها هنوز از تتمۀ لای و گلی…
ناویراسته: بوی پهن اسب‌ها هنوز از تتمه لای و گلی که بر در و دیوارهای چوبی اسطبل که سراسرش را تخته‌چوب‌های درخت افرا پوشانده بودند متصاعد بود. درنگ: بوی پهن…