نقش زبان در شکل‌گیری اندیشه | نگاهی به نظریهٔ نسبیت زبانی
فرضیهٔ نسبیت زبانی [linguistic relativity] مدعی است مفاهیم واژگانی موجود در ذهن انسان در نوع اندیشیدن او تأثیر می‌گذارند و شیوهٔ اندیشهٔ فرد دربارهٔ جنبه‌های متعدد جهان را شکل می‌دهند….
«اینکه» و «آنکه»: سرهم یا جدا یا نیم‌جدا؟
هرجا با «اینکه» و «آنکه» روبه‌رو شدید، اگر می‌شد جمله‌واره را بدون تغییر در معنی به‌صورت مصدری درآورد، آن را طبق شیوهٔ فرهنگستان سرهم بنویسید: «اینکه» و «آنکه». اگر نمی‌شد،…
آیا «طلایه» فارسی‌شدهٔ «طلیعه» است یا «طلایع»؟
برخی معتقدند «طلیعه» در متون ادبی فارسی به‌ندرت به کار رفته است و «طلایه» فارسی‌شدهٔ «طلیعه» یا «طلایع» است و به همان معنی به کار می‌رود؛ اما «طلیعه» در متون…
افعال دوگانه کم‌بسامد شده‌اند
افعال دوگانه در فارسی امروز کم‌بسامدتر شده‌اند؛ چون تمایلی عمومی به ایضاح زبانی وجود دارد و این برخاسته از ضروریات اجتماعی است. فعل دوگانه که پیش‌‍‌تر آن را دووجهی یا…
ساده‌نویسی و دشمنانش | با دو گروه از موانع ساده‌نویسی آشنا شوید
بسیاری نمی‌توانند ساده و روان بنویسند. چرا؟ کم‌مایگی نویسنده، کم‌دانی خواننده، پیچیدگی محتوا، ناپختگی مطلب در ذهن نویسنده و تمایل او به فضل‌فروشی و نیز مشکلات زبان فارسی از جمله…
ویرایش ادبی | مرور ۱۴ دیدگاه در ۱۴ سال، از ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۸
ویرایشِ متن‌های ادبی مانند شعر، داستان، رمان و قطعۀ ادبی را ویرایش ادبی می‌نامیم. در ویرایش ادبی کارهایی فراتر از ویرایشِ زبانی و صوری در پیش می‌گیریم. در ایران، به…
دربارۀ غلط ننویسیم | از سه کاستی این کتاب خبر دارید؟
غلط ننویسیم اثری جامع و ناسخ آثار پیشین است و گزافه نیست اگر فن ویرایش زبانیِ فارسی را به دو دورهٔ پیش از غلط ننویسیم و پس از غلط ننویسیم…
زبان ریاضی و زبان طبیعی | چکیده‌ای از مقالۀ حسین معصومی‌همدانی
حسین معصومی‌همدانی در مقالۀ «ترجمهٔ متون ریاضی و تأثیر آن بر زبان فارسی» به تفاوت زبان طبیعی و زبان ریاضی می‌پردازد و با ذکر دلایلی نشان می‌دهد که در ترجمهٔ…
بی‌معنی‌گویی و لایک‌های میلیونی
یکی از آفت‌هایی فضای مجازیِ امروزِ ایران سهل‌انگاری شدیدِ زبانی است. تولیدکنندگان محتوا در وب فارسی، ازنظر زبانی بسیار کم‌دقت‌اند. نمونۀ روشن این اتفاق، ویدئویی است از محمدرضا ژاله با…
آیا «هم‌کلاسی» درست است؟
در فارسی هرگاه پیشوند «هم-» به اسم مکان بپیوندد، ممکن است پسوند «-ی» نیز به آن‌ها افزوده شود. این ساخت کمابیش زایاست. به افزوده‌شدنِ هم‌زمانِ پیشوند و پسوند به یک…
کِرْم کتاب
انگلیسی‌زبانان برای اشاره به کسی که بسیار کتاب می‌خواند، عبارت استعاری «کِرم کتاب» را به کار می‌برند. اما به‌کاربردن «کرم کتاب» در فارسی صحیح نیست؛ چراکه اولاً در این جایگاه…
نقدی ویرایشی بر کتاب مصباح الهدی و سفینة النجاة
در این نوشتار، نویسنده به بررسی ویرایشی کتاب مصباح الهدی و سفینة النجاة پرداخته است. در نهایت با توجه به ایرادهای موجود پیشنهاد کرده کتاب، به‌ویژه پانوشت‌ها و پی‌نوشت‌های آن،…