پیامک رئیسجمهور در نوروز ۱۳۹۶ نیاز به ویرایش دارد.
سلام. در آواچهٔ یکم فروردین۱۳۹۶ مؤسسهٔ «ویراستاران» میخواهم دربارهٔ پیامکی صحبت کنم که امروز تقریباً همهٔ ما از طرف آقای رئیسجمهور، دکتر حسن روحانی، در گوشیهایمان دیدیم. سال ۱۳۹۳ بود که نخستین پیامک نوروزی رئیسجمهور برای همهٔ مردم ایران ارسال شد. همان سال مطلبی نوشتیم و سه ایراد ویرایشی آن پیامک را در وبگاه «ویراستاران» گذاشتیم که در شبکههای اجتماعی و پایگاههای خبری خیلی بازتاب داشت. گفتیم حیف است چنین اقدام مهمی را بدون ویرایش و بدون دقتورزی معنایی و دقتورزی صوری انجام بدیم.
از پیامک رئیسجمهور در نوروز سال ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ میگذریم. امسال یکم فروردین۱۳۹۶ این پیامک را در گوشیهایمان دیدیم:
بهاری پر “امید” و سالی همراه با “پیروزی” و اعتدال برایتان آرزومندم. عید شما مبارک. حسن روحانی رییس جمهور
چند نکته و سؤال
چرا بهاری پرامید و سالی همراه با پیروزی؟ چرا امید و پیروزی داخل گیومه رفته و اعتدال که با واو عطف آمده، نرفته؟ چرا پیروزی؟ الان بین مردم، تبادر ذهنی برای واژهٔ «پیروزی»، رقابت این تیم پیروزی با تیم استقلال است و جملاتی مانند «پیروزی بهدست بیاورید»، یا «امسالتان همراه با پیروزی باشد» را خیلی استفاده نمیکنیم. این کمی از فارسی طبیعی که مردم میگویند، دور است. و «رییس جمهور» در انتهای پیامک، همانطور که در نوشتهٔ سال ۱۳۹۳ نوشتیم، با دستورخط فرهنگستان باید باشد که همزه در ابتدای آن درست است. یعنی «رئیسجمهور»، نه «رییس جمهور». جالب است که ایرانسل این پیامک را با همزهٔ «رئیس» فرستاده و همراه اول با دو تا ی، یعنی «رییس جمهور».
میخواهم روی یک نکتهٔ صوری تأکید کنم: گیومه دو کارکرد مهم دارد:
۱. برای نشاندادن نقلقول مستقیم؛
۲. برای برجستهسازی.
به کاربردهایش کاری نداریم. قیافهٔ گیومه در زبان فارسی باید روی کرسی و پایین باشد. همین طور که داریم مینویسیم، روی همان خط. آنکه بالا میرود و اینطرف و آنطرف کلمه است، حالا یا تکی یا جفت، با فاصله از کرسی میآید، گیومهٔ انگلیسی است که اگر دو خط موازی کوچک آن بالا باشد، به آن «کوتیشن مارک» میگویند. بعضی وقتها اگر جفتی باشد، به آن «سیکستی سیکس ناینتی ناین» یا اگر تکی باشد «سیکس ناین» میگویند. شش و نه انگلیسی را در نظر بگیرید.
در متن انگلیسی اگر بخواهید گیومه بیاورید، اینطور بگذارید. در متن فارسی گیومه پایین میآید. و در پیامکها هم همهٔ گوشیها گیومهٔ فارسی را پشتیبانی میکنند.
پس در این دو جای یعنی برای امید و پیروزی بهتر بود که حتی اگر هدف، تأکید روی کلمه است، با گیومهٔ فارسی بیاید. «پرامید» هم باید به هم بچسبد. یک کلمه است؛ حتی اگر فقط کلمهٔ امیدش گیومه میگیرد. ما صورت درستش را در تصویری که همراه با آواچه پخش میکنیم، نوشتهایم.
پس ویرایش پیامک رئیسجمهور را جمعبندی کنیم:
این جمله را میشد از نظر انتخاب واژهها و چینش آنها کنار همدیگر، بهتر نوشت و دقتورزیهای صوری هم در آن صورت داد. یعنی همزهٔ «رئیسجمهور»، فاصلهٔ «پر» و «امید» و گیومههای فارسی.
تاریخ انتشار در کانال تلگرامی «ویراسـتاران»: ۲فروردین۱۳۹۶: پیامک رئیسجمهور در نوروز
این را نیز بخوانید: پیامک نوروزی رئیسجمهور و ایرادهای ویرایشی و نگارشیاش