virastaran.net/a/20106

«را»ی پس از فعل | دیدگاه استاد صلح‌جو

آموزش, اصلاح خطای دستوری, ویرایش زبانی, ویرایش و درست‌نویسی

رای پس از فعل-دورافتادگی را-رای بعد از فعل-ویراستاران

«را» پس از فعل را آقای نجفی مطرح کردند و به‌درستی هم مطرح کردند. مثلاً «کتابی که به من داده بودی را خواندم.» از نظر دستورزبان فارسی، این «را» به جلو حرکت کرده و جایش آنجا نیست. درستش این است: «کتابی را که به من داده بودی، خواندم.»

این اتفاق یکی‌دو دهه است که در زبان فارسی افتاده و بین زبان‌شناسان هم بر سر آن بحث زیادی است. زبان‌شناسانی چون آقای دکتر دبیرمقدم، استاد برجسته‌ٔ زبان‌شناسی، این را توجیه می‌کند و می‌گوید حرکت «را» به جلو نشان‌دهندهٔ آن است که ما می‌خواهیم مفعولمان را برجسته‌تر کنیم و این توجیه دارد؛ ولی ویراستاران در نثر معیار این را قبول ندارند.

ما الان «را»یی را که نابجا باشد، می‌بریم سر جای خودش و به مفعول نزدیکش می‌کنیم. اگر جمله طولانی باشد، «را» از جای خودش خیلی دور می‌شود و در سطح ویرایش پذیرفته نیست. ما این‌‌ها را درست می‌کنیم.

درست است که بعضی از زبان‌شناسان برایش توجیه دارند؛ ولی گاهی اوقات ابهاماتی وجود دارد. مثلاً جملهٔ «موفقیت حسین را در همایش اعلام کردم.» این جمله دو معنی دارد: حسین سخنرانی خوبی در همایش ایراد کرده و من موفقیت او را در این کار مثلاً در دانشگاه اعلام کرده‌ام. معنی دیگرش این است که حسین در امری موفق شده و من این موفقیت او را در مراسم همایش اعلام کرده‌ام. در این حالت، اگر بنویسیم: «موفقیت حسین در همایش را اعلام کردم» فقط یک معنی از آن برمی‌آید.

علی صلح‌جو-ویراستاران

البته راه‌های دیگری هم برای رفع ابهام وجود دارد. می‌توان جمله را عوض کرد. گاهی اوقات می‌بینیم که ویراستاران سر یک نکته مانده‌اند و با جمله کشتی می‌گیرند. می‌توان آن جمله را به‌نوعی دیگر نوشت. گاه با تغییر ضمیر می‌توان ابهام جمله را رفع کرد. گاهی ویراستاران بیخودی خودشان را محدود می‌کنند؛ هرچند که گاهی هم به خودشان آزادی‌هایی می‌دهند که سبب اختلافاتی با نویسنده می‌شود.


این مطلب از استاد علی صلح‌جو، اول بار اینجا منتشر شده است: http://www.hamshahritraining.ir/news-3328.aspx

مقالات پیشنهاد شده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پُر کردن این بخش الزامی هست
پُر کردن این بخش الزامی هست
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست
کپی شد