عده‌ای از ویراستاران و آموزگاران ویرایش، جمله‌هایی نظیر جمله‌های زیر را نادرست می‌دانند و آن را تغییر می‌دهند:
ـ منابع مالی‌ای که در اختیار دارند، محدود است.
ـ چه روز عالی‌ای!
ـ در تهران کمتر کتاب‌فروشی‌ای است که نسخه‌هایی از این کتاب نداشته باشد.
اشکالی که ایشان می‌گیرند، به‌طور مشخص برمی‌گردد به تعبیرهایی مانند «مالی‌ای» و «عالی‌ای» و «کتاب‌فروشی‌ای». به‌باور ایشان، پیاپی‌آمدن دو «ی» که صدای i می‌دهد، ازنظر آوایی نارسا است. به‌علاوه، برزبان‌آوردن این‌قبیل صورت‌ها دشوار است. ازاین‌رو، یا باید «ی» دوم را حذف کرد یا جمله را طوری تغییر داد که نیاز نباشد دو «ی» پشت‌سرهم بیاید. دلیل این گروه برای نادرست‌شمردن «ی‌ای» و حذف «ی» دوم معمولاً این است که «ی» دوم در تلفظ حذف می‌شود و بر زبان نمی‌آید. اما این تجویز و تصور یکسره خطا است.
اولاً در تعبیرهایی مثل «مالی‌ای»، برخلاف آنچه از صورت نوشتاری و خط برمی‌آید، دو «ی» (=i) پشت‌سرهم نداریم؛ بلکه در تلفظ، همزه‌ای میان این دو فاصله می‌اندازد: māli’i. اساساً در زبان فارسی، پیاپی‌آمدن دو مصوت ناممکن است و همیشه صامتی میانشان فاصله می‌اندازد. ازاین‌رو، نارسایی آوایی‌ای که غالباً با استناد به این دلیل به آن اشاره می‌کنند، وجود ندارد و صرفاً زاییدۀ سوءتفاهمی است که خط ایجاد کرده است.
ثانیاً در گفتار روزمره و روخوانی از نوشته‌ها، «ی» دوم نه‌تنها بدون هیچ دشواری‌ای، بلکه اغلب به‌وضوح ادا می‌شود؛ منتها کمی خفیف‌تر از «ی» اول. اما به‌هرحال به تلفظ درمی‌آید و حذف آن وجهی ندارد. به همین دلیل، «جای خالی‌ای که از تو مانده» با «جای خالی که از تو مانده» و «بازی‌ای که دوست دارم» با «بازی که دوست دارم» فرق می‌کند؛ گذشته از اینکه در بسیاری از این‌گونه جمله‌ها که با بند موصولی سروکار داریم، «ی» دوم جزء اجباریِ بند موصولی تحدیدی (restrictive) است و حذف‌کردنش جمله را نادستوری می‌کند یا معنی را تغییر می‌دهد.
افزون‌براین، در پاره‌ای جاها حذف «ی» دوم معنی را به‌کلی عوض می‌کند. برای مثال، این دو جمله را در نظر بگیرید:
ـ در تهران کمتر کتاب‌فروشی‌ای است که نسخه‌هایی از این کتاب نداشته باشد.
ـ در تهران کمتر کتاب‌فروشی است که نسخه‌هایی از این کتاب نداشته باشد.
جملۀ دوم اصطلاحاً از نارسایی آوایی پاک شده؛ ولی مبهم شده است؛ چراکه روشن نیست دربارۀ «کتاب‌فروش» سخن به میان آمده یا «کتاب‌فروشی».
گاهی هم تقریباً نمی‌توان با «ی‌ای» هیچ کاری کرد:
ـ چه روز عالی‌ای!
ـ چیز قیمتی‌ای بود.
ـ دلخوری‌ای پیش نیامده است.
ـ هیچ روانی‌ای توی آسایشگاه نیست.
بنابراین، صورت املایی «ی‌ای» به‌هیچ‌وجه نارسا و نادرست و دشوارخوان نیست و در بیشترِ جاها با طبیعت زبان فارسی دمساز است و نباید آن را تغییر داد.
یادآوری: نظر نویسنده لزوماً دیدگاه «ویراستاران» نیست.
