سیاست ویرایش

مرحلهٔ ویرایش به‌معنای اخص، با تحویل اثر به ویراستار آغاز می‌شود. این تحویل‌گیری باید به‌معنای اداری آن انجام گیرد؛ یعنی ویراستار اثر را صفحه‌شماری و نظم و تداوم اجزای آن را وارسی می‌کند؛ اگر ترجمه است، متن اصلی و اگر تصحیح است، مقدمهٔ مصحح را که در آن شیوهٔ تصحیح شرح داده شده، خواستار می‌شود.

درمورد متن‌های مصحح، مطلوب این است که لااقل نسخهٔ اصلی در اختیار ویراستار گذاشته شود؛ ولی اگر این کار به‌معاذیری موجّه مقدور نباشد، دست‌کم برای مقابله در مواردی که ویراستار احتمال بی‌دقتی در نقل یا بدخوانی می‌دهد، نسخهٔ اصل یکی‌دو روز هم که شده، باید در اختیار او قرار گیرد.

پس از این جریان، ویراستار به مرور اجمالی اثر می‌پردازد تا ببیند که چه نوع کارهایی برای ویرایش آن باید انجام دهد و برای این کارها، به چه ابزارها و منابعی نیاز دارد، چگونه باید عملیات ویرایشی را برنامه‌ریزی کند، از کمک‌ویراستار چه همکاری‌هایی بخواهد؛ خلاصه پیش از آنکه ویرایش را آغاز نماید، سیاست و مشی آن را تعیین می‌کند.

ویراستارانی که بی‌مطالعه و به‌محض تحویل‌گرفتن اثر، ویرایش آن را به‌دست می‌گیرند، به دوباره‌کاری، وقفه‌های ناموجه، آشفته‌کاری و اتلاف وقت کشانیده می‌شوند.

در تعیین سیاست ویرایش، نظر مدیریت، درجهٔ فوریت، ارزش اثر و کیفیت آن نیز از عوامل مؤثرند. آنگاه ویراستار وسایل مادی کار خود را از مداد و خودکار و پاک‌کن و لاک گرفته تا جدول‌های تبدیل واحد مقیاس و تبدیل سنوات و نشانه‌های اختصاری و علایم واژه‌نویسی و حرف‌نویسی و قاموس‌های عمومی و اختصاصی و آن تعداد از منابع که مراجعهٔ مستمر به آن‌ها پیش‌بینی می‌شود، آماده می‌سازد و با این آلات و ادوات است که مجهّز و ممهّد و فارغ‌البال به‌کار می‌نشیند.

گزیده‌ای از:
احمد سمیعی، «آداب ویراستاری»، دوماهنامهٔ نشر دانش، س۳، ش۱۷، مرداد و شهریور۱۳۶۲، ص۳۴. بارگذاری

برای دیدن چکیدهٔ این مقاله، اینجا را ببینید: آداب ویراستاری