virastaran.net/a/11512

#آواچهٔ ۱، بی‌نظیرترین

آموزش, آواچه, اصلاح خطای منطقی و پیچیده‌نویسی, ویرایش زبانی, ویرایش و درست‌نویسی

عید نوروزی رفته بودیم یزد و می‌خواستیم مسجدجامع یزد را که شاهکار معماری ایرانی است، ببینیم. ابتدای مسجد یک بنر خیلی بزرگ زده بودند. من تا آن‌وقت بنر به آن بزرگی ندیده بودم! نوشته بودند: «به بی‌نظیرترین بنای تاریخی جهان خوش آمدید.» همه رد می‌شدند و می‌رفتند. اما ویراستار، نویسنده و مترجم باید ذهنش روی واژه‌ها حساس باشد.

«بی‌نظیرترین» یعنی چه؟ «بی‌نظیر» یعنی چیزی که نظیر ندارد. بعد، «بی‌نظیرتر» یعنی چه؟ «بی‌نظیرترین» آن‌وقت یعنی چه؟ دیدید معنا ندارد؟ به این می‌گویند خطای منطقی. یکی از مبانی ویرایش زبانی است و مثال بارزش «بی‌نظیرترین» است.

«بی‌نظیرترین» را با نیم‌فاصله در گوگل جست‌وجو کردم. این‌ور و آن‌ورش را هم بستم (کوتیشن گذاشتم). بعد هم با فاصله جست‌وجو کردم (یعنی «بی»، فاصله، «نظیرترین»). در مجموع حدوداً ۸۰۰هزار «بی‌نظیرترین» در متن‌های فارسی در وب، راه پیدا کرده است. نتیجهٔ این جست‌وجو نشان می‌دهد این خطا خیلی مخفی است.

می‌دانید ما کی دچار این خطا می‌شویم؟ وقتی که جوّ ما را می‌گیرد. وقتی می‌خواهیم از چیزی تعریف خیلی چشمگیری بکنیم، می‌گوییم بی‌نظیر. بعد می‌بینیم نشد. مثلاً می‌گوییم «بی‌نظیرترین آهنگ یانی این است» یا «بی‌نظیرترین گزارش‌کار آزمایش هیدرولیک» یا «غار کتله‌خور، بی‌نظیرترین غار ایران»، «بی‌نظیرترین نسخهٔ خطی قرآن هم‌اکنون در اختیار ماست» و همین جور مثال‌های مختلف.

حواسمان باشد وقتی که می‌خواهیم بگوییم «کودک بی‌نظیرترین دورهٔ زندگی‌اش وقتی است که زبان باز می‌کند» و واقعاً هم انگار همین‌ طور است، از تعبیر بی‌نظیرترین استفاده نکنیم. «ترین»ش را بیندازیم، بعد استفاده کنیم. بگوییم «دوران بی‌نظیر زندگی انسان»، «بنای بی‌نظیر تاریخی جهان»، «نسخهٔ خطی بی‌نظیر قرآن». از تعبیر «بی‌نظیرتر» و «بی‌نظیرترین» دوری کنیم.


تاریخ انتشار در کانال تلگرامی «ویراسـتاران»: ۱۹اسفند۱۳۹۵.

مقالات پیشنهاد شده

9 دیدگاه. دیدگاه خود را ثبت کنید

  • شهرابی
    31تیر 1396، 11:35

    سلام
    چقدر خوب!
    خیلی وقت‌ها مطالعه، در دسترس‎تر از گوش دادنه.
    واقعاً ممنون از متن صداها.
    موفق باشید.

    پاسخ
  • حالا که نوشتید: «بنای بی‌نظیر تاریخی جهان» صحیح است یا «بنای تاریخی بی‌نظیر جهان»؟

    پی‌نوشت؛
    البته من موفق به شنیدن محتوا نشدم چرا که شخص را مجبور به لاگین می‌کند و من از این اجبار و دادن اطلاعات اجباری؛ بیزارم!
    اُپن‌سورس باشید و بمانید.
    با احترام
    آذین

    پاسخ
    • درود بر شما.
      نه در این تارنما و نه در تارنمای شنوتو، اجباری به لاگین نیست.
      برای اطمینان، الان دوباره امتحان کردیم.

      اگر دوباره تلاش کردید و بازهم مشکل حل نشد، می‌توانید از لینک پایین صفحه، در کانال تلگرامی «ویراستاران» این صدا را بشنوید.

      ممنون که دیدگاهتان را درج کردید.

  • امکان افزودن عکس نیست تا برای کمک به حل مشکل، پیوست شود. متن پیغام:
    دانلود رایگان (1 نفر)
    برای دانلود ابتدا باید وارد سایت شوید برای ورود / ثبت نام کلیک کنید

    سوای این، پاسخی درباره سطر نخست پیغام پیشین، نفرمودید.

    پاسخ
  • بهار صعودی
    26تیر 1401، 12:49

    طرز صحیح بیان جمله ی “کودک بی‌نظیرترین دورهٔ زندگی‌اش وقتی است که زبان باز می‌کند” چجوری میشه؟

    پاسخ
  • سید علی
    2آبان 1402، 11:19

    کدام از این سه عبارت صحیحه :
    دوره بی نظیر زندگی کودک، وقت زبان باز کردن او می باشد.
    وقت زبان باز کردن کودک، دوره بی نظیر زندگی اوست
    دوره بی نظیر زندگی کودک وقتی است که زبان باز می کند

    پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پُر کردن این بخش الزامی هست
پُر کردن این بخش الزامی هست
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست
کپی شد