آنچه در ادامه میخوانید، گزارشی است از نشست «انجمن فرهنگیآموزشی ویرایش و درستنویسی» در نخستین سالگشت درگذشت استاد ابوالحسن نجفی. این نشست ۳بهمن۱۳۹۵ بهمیزبانی سرای اهل قلم و با همکاری مؤسسهٔ «ویراسـتاران» برگزار شد. چهارمین سخنران نشست «یادکرد ابوالحسن نجفی در نخستین سالروز کوچش» سرکار خانم مهناز مقدسی بودند. ایشان ویراستار و عضو هیئتمؤسس «انجمن صنفی ویراستاران» و نیز عضو انجمن دوستی ایرانتاجیکستان بودند. گزیدهٔ سخنان خانم مهناز مقدسی را از نظر بگذرانید:منبع: «ویراسـتاران» virastaran.net
۱. معرفی ترجمهٔ استاد ابوالحسن نجفی از شازدهکوچولو که بههمت حسن قریبی، مدیر پژوهشگاه فرهنگ فارسیتاجیکی بهخط سیریلیک برگردانده شده است:منبع: «ویراسـتاران» virastaran.net
۱.۱. دشواریهایی در فهم برخی کلمههای این کتاب برای تاجیکان هست؛ زیرا بسیاری از کلمههایی را که ما در فارسی بهکار میبریم، تاجیکان بهکار نمیبرند یا در معنایی دیگر بهکار میبرند؛ مثلاً در فارسی تاجیکی به آنچه در فارسی ایرانی «نامادری» و «ناپدری» خوانده میشود، «مادراندر» و «پدراندر» میگویند یا «دوچرخه» را «شیطانارابه» میخوانند یا «زیرزمین» را «تهِ خانه» مینامند. همچنین «اتو» را بهکار نمیبرند و به آن «درزمال» میگویند.
۲.۱. فرهنگستان میتواند در واژهسازی از این واژهها کمک بگیرد تا بتوانیم در واژهگزینی از برخی واژههای فارسی تاجیکی برای فارسی ایرانی استفاده کنیم.منبع: «ویراسـتاران» virastaran.net
۳.۱. در برگردان این کتاب به خط سیریلیک، واژهها همه فارسی ایرانی هستند و همین باعث دشواریهایی در فهم برخی کلمههای این کتاب برای تاجیکان هست؛ زیرا بسیاری از کلمههایی را که ما در فارسی بهکار میبریم، تاجیکان بهکار نمیبرند یا در معنایی دیگر بهکار میبرند. البته دلیل این کار، افزون بر ادای دِین به استاد نجفی، این بوده است که سطح معیار به همان شکل به فارسیزبانان تاجیک شناسانده شود.
۲. آقای حسن قریبی در وبگاهشان دربارهٔ استاد نجفی نوشتهاند:منبع: «ویراسـتاران» virastaran.net
اگر زبان موجودی زنده است، طبیعی است که بیمار شود و نیاز به درمان داشته باشد. زبان فارسی در طول تاریخ با چالشهای مختلفی روبهرو بوده است و در دوران معاصر نیز به آسیبهایی دچار شده است که ناچار به درمان بود. مرحوم استاد نجفی بهعنوان یکی از مجربترین پزشکان زبان فارسی بود که پیش از وخامت حال بیمار آن را معاینه کرد، درد را تشخیص داد، نسخه پیچید و تا آنجا که در توانش بود، سعی بر آن داشت که از آن مراقبت کند. استاد نجفی در مقابله با بیاعتنایی به قواعد و ظرایف زبان فارسی، یک جریانساز بود و غلط ننویسیم او از حجم یک کتاب فراتر رفت و بهعنوان یک مکتب معرفی شد. برگردان غلط ننویسیم به خط سیریلیک توسط استاد لایق شیرعلی، شاعر ملی تاجیکستان، در همان سالها با تألیف کتابی به همین عنوان در موضوع درستنویسی در زبان فارسی تاجیکیِ امروز بهقلم رستم وهاب در سال ۲۰۱۵، بیان از آن دارد که غلط ننویسیم تنها یک کتاب نبود؛ طرح کلان سالمسازی زبان فارسی بود که در هرجا که دلمشغولی زبان فارسی در دل پژوهشگران دیده میشد، ارادت به این کتاب را میبینیم.منبع: «ویراسـتاران» virastaran.net
۳. دلیل برگزیدن نام «غلط ننویسیم» بر این کتاب، پیشنهاد دکتر نصرالله پورجوادی بود. این کتاب تیتری فرعی دارد به نام «فرهنگ دشواریهای زبان فارسی» که قرار بود کتاب فقط همین عنوان را داشته باشد؛ اما بهدلیل مسائل بازارپسند، عنوان «غلط ننویسیم» تیتر اصلی انتخاب شد.منبع: «ویراسـتاران» virastaran.net
۴. استاد نجفی از کار گروهی پرهیز میکردند و همیشه میگفتند که کار گروهی به سرانجام نمیرسد.منبع: «ویراسـتاران» virastaran.net
بخشهای دیگر گزارش نشست «یادکرد ابوالحسن نجفی در نخستین سالروز کوچش» را بخوانید:
بخش اول: خواجه ابوالحسن نجفی؛ فرهیختهای با چند مشغله
بخش دوم: آثار ابوالحسن نجفی و ویراستاران جوان
بخش سوم: غلط ننویسیم؛ از چاپ نخست تا ویرایش دوم