به‌پاس سپاسگزاری از آماده‌سازانِ «ویراستاران» | ایران از افق دریا

حس خوب این کار به دلمان نشست

کم پیش می‌آید که نویسنده‌ای قدر ویراستار را بداند. البته در واقع ارزش و اهمیتش را خوب می‌دانند؛ اما کمتر پیش می‌آید به‌طور رسمی و علَنی بیانش کنند؛ چه برسد به سپاسگزاری.

از آنجا که وجودداشتن استثنا بر قاعده، خودش قاعده شده است، اینجا هم می‌خواهم از استثنایی بر این قاعده یاد کنم؛ یعنی از کسی نام ببرم که نه‌تنها از ویراستار و تدوین‌کننده، بلکه از صفحه‌آرا و رسم‌کنندهٔ نقشه‌ذهنیِ کتابش نیز تشکر کرد. تازه، نه زبانی و پیامکی، بلکه با دعوت رسمی در دفترش.

آقای احمد باقری، مسئول روابط‌عمومی شرکت ایران‌ مارین‌ سرویسز، اواخر آذر۱۳۹۲ زنگ زد و برای دیدار حضوری با آقای دکتر احمدی بافنده، دعوتمان کرد. گفت قرار است آقای دکتر از عوامل آماده‌ساز کتابش تشکر کند. با ذوق، همکاران را خبر کردم و رفتیم.

در میان انبوه قرارها و جلسه‌هایش، وقتی برای ما خالی کرده بود. خیلی خودمانی و البته لبریز از احترام، پذیرای ما بودند. دکتر مثل همیشه‌اش حرف‌هایی برخاسته از تجربه و آمیخته با درد، از ظرفیت‌های رهاشدهٔ دریایی ایران گفت. دکتر از ما بابت ۱۸۰ روز همکاری در این پروژه قدردانی کرد.

پس از قدردانی، در صفحهٔ نخست کتاب‌ها با خط خودش، متن تقدیمی نوشت. برای هرکداممان شاخهٔ رُزی سفید روی کتابش گذاشت و با بسته‌ای آماده‌شده، به تک‌تکمان داد. البته برنامه‌ریزی‌ها را همان آقای احمد باقری انجام داده بود. اخلاق خوب این آدم همواره تحسین مرا برانگیخته است. در یک جمله، حسّ خوب این کارها به دلمان نشست.

گزارش نشست تجلیل از دست‌اندرکاران و ویراستاران اولین اثر دکتر احمدی بافنده در حوزهٔ دریا را ببینید:

تجلیل از دست‌اندرکاران و ویراستاران اولین اثر دکتر احمدی بافنده در حوزهٔ دریا

مشخصات کتاب‌شناختی کتاب

نام اثر: ایران از افق دریا؛ ظرفیت‌های دریایی ما

نویسنده: محمد احمدی بافنده

آماده‌سازی: مؤسسهٔ «ویراسـتاران»، در شش ماه، به‌شرح زیر:

تدوین: شهربانوسادات افتاده. او بدنهٔ اصلی مطالب را با به‌هم‌آمیزی منسجمِ سه سخنرانی و یک مقاله و یک مصاحبه تدوین کرده است.

ویرایش: مهسا صابر

نقشهٔ ذهنی: سیدحمید حیدری‌ثانی. توضیح و چندوچون این کار را در ادامهٔ همین مطلب از زبان خودش بخوانید.

صفحه‌آرایی: علی سعیدی. او این کار را در این‌دیزاین، چهاررنگ، با انبوهی از عکس‌های جذاب صفحه‌آرایی کرده است.

مدیریت آماده‌سازی، پیشنهاد نام کتاب، نگارش متن پشت جلد: محمدمهدی باقری

چاپ اول: ۱۳۹۲

شابک: 0-70-5512-600-978

مرکز پخش: ۰۲۱۲۶۲۰۲۴۹۴

از پیوند مقابل، طرح‌ جلد و فهرست و درآمدِ کتاب را ببینید: ایران از افق دریا؛ ظرفیت‌های دریایی ما

از زبان مهسا صابر؛ ویراستارِ ایران از افق دریا

در روزهای اخیر، مدام می‌خواستم بیایم این تجربهٔ شیرین را بنویسم؛ اما امان از کارهای ریز و درشتی که پیش آمد و البته امان از تنبلی! خوب شد که آقای باقری زحمت نگاشتنش را کشیدند.

بله دوستان، تجربه‌ای ناب و دوست‌داشتنی بود. وقتی از دفتر آقای احمدی بافنده به خانه بازگشتم، آنچه را گذشته بود، با ذوق‌وشوق برای مادرم تعریف کردم. هدایایی که برای یادبود به ما دادند و کتاب را نشانش دادم. کتاب را باز کرد. شروع کرد به خواندن. می‌دانید به من چه گفت؟ گفت: «چه متن روان و خوبی دارد!» در واقع، بهترین تعریفی بود که شنیده بودم. این یعنی تلاشمان برای تدوین این کتاب و تبدیل پنج منبع مختلف به متنی واحد و یکدست به‌ ثمر نشسته است.

نگاهی به مقدمهٔ کتاب دکتر احمدی بافنده

نگارش این تکه از درآمد کتاب، با ما بود. با خواندن آن، نگاهی پرنده‌ای به درون‌مایه و ساختار مطالب بیندازید:

این کتاب وضعیت اکنونِ دریانوردی در ایران را به تصویر می‌کشد و هم‌زمان افق‌های دست‌یافتنی در صنعت دریانوردی را مطرح می‌کند. یافته‌های سال‌ها و تجربهٔ روزها درگیربودن بنده در وادی گسترده و ناپیمودهٔ دریایی، در این کتاب جمع آمده است و خوانندهٔ دردآشنا به‌وضوح درمی‌یابد که توصیه‌ها و افق‌های مطرح‌شده در لابه‌لای یافته‌های این کتاب، با دل‌سوزیِ عمیق و افسوسی سال‌خورده عجین است.

… در فصل نخست می‌کوشم دیرینهٔ دریانوردی را با گوشه‌چشم به تاریخچهٔ ایران بیان سازم. سپس، در فصل دوم اهمیت استراتژیک دریا را برای احیا و تقویت اقتدار ملی گوشزد کنم. موضوع فصل سوم بنادر ایران و گذری بر مشکلات، فرصت‌ها، ظرفیت‌ها و ویژگی‌های این بنادر است. خواهیم دید که با قراردادن بنادر در کانون توجه، می‌توانیم تمام کشور ایران را از ابعاد گوناگون به توسعهٔ پایدار نزدیک کنیم.

سخن اصلی کتاب در فصل چهارم آمده است: ظرفیت‌های دریایی ایران. دریاهای ایران از بُعد غیرنظامی، توانمندی‌های گسترده‌ای برای رشد دارند. شاید عدهٔ بسیار اندکی از مسئولان بدانند که ساخت یک کشتی چقدر شغل ایجاد می‌کند و تا چه میزان سودآوری مستقیم و غیرمستقیم برای اقتصاد ما به ارمغان می‌آورد. همچنین مسئلهٔ نیروی انسانی و توانمند‌سازی علمی و مهارتی آن‌ها برای دریانوردی، بسیار محوری و تأثیرگذار است که توجهی بیش از این می‌طلبد. صنعت ماهیگیری و گردشگری دو قابلیت برجسته در درآمدزایی و اشتغال‌زایی است که متأسفانه در این حیطه‌ها، از تمامی کشورهای منطقه عقب هستیم. ظرفیت‌های دریایی به این‌ها ختم نمی‌شود و مسائلی مانند شبکهٔ فیبر نوری، بیوتکنولوژی دریایی، سامانه‌های ICT و انرژی‌های نشئت‌گرفته از دریا را نیز شامل می‌شود.

پایان‌بخش کتاب، یعنی فصل پنجم، به حمل‌ونقل دریایی اختصاص دارد که به باور متخصصان این حوزه، شاه‌راه توسعهٔ پایدار است و منبعی بی‌بدیل و بسیار به‌صرفه در جهت جذب درآمدهای ارزی.

سخن نویسنده دربارۀ ایران از افق دریا

در این پیام صوتی، نویسنده، آقای دکتر محمد احمدی بافنده، دربارۀ دلایل تألیف این کتاب می‌گوید:

از زبان سیدحمید حیدری‌ثانی دربارۀ نقشهٔ ذهنی کتاب

این نخستین کتاب در ایران است که هم‌زمان با نقشهٔ ذهنی منتشر می‌شود. نقشهٔ ذهنی این کتاب شاهکاری بی‌مانند درآمده است. این نقشهٔ ذهنی رنگی در قطع A2، تمام محتوای کتاب را در یک نما به شما نشان می‌دهد. استفاده از نمادها به ماندگاری مباحث در ذهن ببیننده کمک می‌کند.

نقشهٔ ذهنی یک روش یادداشت‌برداری است که به‌راحتی می‌توان روشش را فراگرفت و از آن پس، از آن بهره‌های پُربها برد. نقشهٔ ذهنی را آقای تونی بوزان (Anthony (Tony) Peter Buzan ) در سال ۱۹۷۰ به جهان معرفی کرده است. او این ایده را ناشی از بررسی آثار بزرگانی چون لئوناردو داوینچی می‌داند. نقشهٔ ذهنی اکنون از ابزارهای کاربردی برای موضوعات گوناگون است: مطالعه، تصمیم‌گیری، خلاصه‌نویسی، بارش مغزی، یادداشت‌برداری، برنامه‌ریزی، تحقیق، مدیریت، حل مشکل‌ها، مدیریت بحران‌ها و… .

نقشۀ ذهنی بر دو محور استوار است:

۱. منطق؛

۲. هنر.

از جنبۀ منطقی، مباحث باید این‌گونه چیده شوند:

۱. از کل به جزء حرکت کنیم؛

۲. از کلیدواژه‌ها استفاده کنیم؛

۳. رابطه‌ها را دریابیم و با خط‌چین مشخص کنیم.

از جنبۀ هنری، باید این‌گونه نقشۀ ذهنی را بکشیم:

۱. در مرکز نقشۀ ذهنی باید تصویر مرکزی قرار گیرد. این تصویر هرچه متفاوت‌تر و ساده‌تر و خلاقانه‌تر باشد، بهتر در یاد ما می‌ماند و بهتر نقش لنگر را بازی خواهد کرد تا بقیۀ مباحث به یادمان بیاید؛

۲. باید از رنگ‌ها استفاده کنیم؛ هم در ترسیم تصاویر و هم در کشیدن خطوط؛

۳. شاخه‌ها را از ضخیم به باریک بکشیم؛

۴. شاخه‌ها باید انحنا داشته باشند؛

۵. کلیدواژه‌ها را تا می‌توانیم، به تصاویر و نمادها تبدیل کنیم.

نقشهٔ ذهنی ایران از افق دریا را با نرم‌افزار فتوشاپ طراحی کرده‌ام. هدف از طراحی این نقشۀ ذهنی، عرضۀ رسمی آن بوده؛ بنابراین آن را رسمی‌تر طراحی کرده‌ام.

اهدای کتاب به وزیر

به‌منظور ارج‌نهادن به خدمات جامعهٔ بندری و دریایی کشور و تقدیر از اقدامات مؤثر دست‌اندرکاران شاغل در این حوزه، مراسمی در هتل هما برگزار شد. در حاشیهٔ مراسم، دکتر محمد احمدی بافنده ضمن معرفی کتاب ایران از افق دریا و اهداف آن، این کتاب را به مهندس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و مهندس سعیدنژاد معاون وزیر و رئیس سازمان بنادر و دریانوردی ایران اهدا کرد.