ناویراسته: آیا ما عدم بودیم یا چیز دیگری بودیم؟
درنگ: آیا ما عدم بودیم یا چیز دیگری بودیم؟
ویراسته: آیا ما در مرحلهٔ عدم بودیم یا در مرحلهٔ وجود؟
گزارش: در این جمله، خطای منطقی وجود دارد: «عدم» یعنی نیستی و نیستن با فعل «بودن» در تضاد است؛ لذا برای تصحیح جمله بهتر است بگوییم «در مرحلهٔ عدم». البته اینجا «عدم» به‌صورت اصطلاحی به کار رفته و نباید تغییرش داد. دومین خطای منطقی، «چیز دیگری بودیم» است. در مقابلِ «عدم»، «بودن» است؛ نه «چیز دیگر بودن». اشکال دیگر، تکرار دو فعل «بودیم» در یک جملهٔ کوتاه است.
«عدم» مفهوم مشکک نیست. به‌طور قطع، «عدم» یعنی نبود چیزی و دستِ‌کم، در دیدگاه فلسفهٔ اسلامی، کسی برای «عدم» معنای دیگری مطرح نکرده و همه آن را متناقض «وجود» دانسته‌اند. آنچه مدنظر نویسنده نیز بوده، همین معنای «عدم» و «وجود» بوده است؛ اما از آنجا که این متن، سخنرانی پیاده‌شده بوده، این‌گونه تسامح در بیان مطالب طبیعی است و ناشی از کلمه کم‌آوردن سخنران.
1 دیدگاه. دیدگاه خود را ثبت کنید
این طور که می‌گویید، درست نیست. بحث طولانی می‌شود اما عدم، مرحله‌بردار نیست. عدم صرف نبود وجود است و بسیط است و مشکک نیست که مرحله‌ای بشود.