ویراستار برای اجرای عملیات گوناگون ویرایش، روش مناسب برمیگزیند: یا صفحهبهصفحهٔ همهٔ آنها را بهموازات یکدیگر انجام میدهد، یا اگر تنوع آنها موجب تفرقهٔ حواس شود، مرحلهبهمرحله عمل میکند. در هر حال، ویراستار باید تصویری جامع از انواع کارهایی که باید انجام دهد، در مدنظر داشته باشد.
همچنین بهتر است ویراستار در همان اوان که خود به ویرایش اثر مشغول است، بهتدریج برخی از کارها مانند وارسی قولهایی که از صحت نقل آنها مطمئن نیست یا تهیهٔ مواد خام لازم برای شرح اعلام را به کمکویراستار بسپرد.
بهنام وارسی نهایی، ویراستار در پایان کار، اثر ویراسته را یک بار از همهٔ جهات مرور و نقایص و ناهماهنگیها و دوگونگیها را رفع میکند و با نوعی پرداختکاری، محصول خدمات خود را بهصورتی پاکیزه و پسندیده عرضه میدارد. چه بسیار موارد سهو و مسامحه و لغزش که با این وارسی اصلاح میشود و غفلتهای خرد و ناچیز جبران میگردد و در عوض، ارزش کار بالا میرود.
[…]
در خلال فرایند تولید، ویراستار در جریان آنچه بر ویراسته میگذرد، خواهد بود. در این مرحله، هرگونه اصلاح یا حذف و اضافه یا جابهجایی در متن ویراسته، هرچند از جانب خود صاحباثر باشد، حتماً باید با اطلاع و تأیید ویراستار و زیرنظر او انجام پذیرد و این حائز اهمیت فراوان است.
دیده شده است که صاحباثر در موردی، تغییری هرچند بجا و لازم داده که دستکاری در جاهای دیگر از متن اثر را ایجاب میکرده است؛ لیکن چون ویراستار که مشرف بر متن ویراسته است، بیخبر مانده، آن دستکاری انجام نگرفته و در محصول کار، ناهماهنگی و اختلال راه یافته است.
گزیدهای از:
احمد سمیعی، «آداب ویراستاری»، دوماهنامهٔ نشر دانش، س۳، ش۱۷، مرداد و شهریور۱۳۶۲، ص۳۶ تا ۳۸. بارگیری
برای دیدن چکیدهٔ این مقاله، اینجا را ببینید: آداب ویراستاری