بزرگان بارها اعلام کرده‌اند که زبان فارسی در خطر است؛ اما هیچ صاحب‌نظری این مسئله را نشکافته است که خطر دقیقاً در کجاست و چگونه زبان فارسی را تهدید می‌کند.…
دربارهٔ زبان
تفاوت زبان و ادبیات در وظیفهٔ آن دو است. وظیفهٔ زبان انتقال دانش است؛ اما در ادبیات «شیوهٔ» ارتباط «اهمیت» ارتباط را امری ثانوی می‌کند. ویژگی‌های منحصربه‌فردِ متن ادبی به…
بی‌شک، یکی از اقشار ویرایش‌لازمِ ویراستارملازم مترجمان هستند. بسیارند مترجمانی که درست‌نویسی نمی‌دانند و اهمیتی هم نمی‌دهند و همین امر در تولید ترجمه‌های پرغلط بی‌تأثیر نیست. در این نوشته، ترجمانک‌طور،…
سرواژه‌سازی نوعی واژه‌سازی است که در آن، با حروف آغازین کلمات و ترکیب آن‌ها، کلمه‌ای جدید ساخته می‌شود. سرواژه‌های فارسی ویژگی‌هایی دارند که در این مقاله، به‌اجمال به آن‌ها پرداخته…
ایموجی‌ها آمدند تا در صحبت‌کردن و به‌کارگیری واژه‌های درست و مناسب، به‌قول شاملو، رنج جست‌وجوی قافیه نبریم. اما به‌تدریج کلمات را پر دادند و بر فقر دایرهٔ واژگانی ما افزودند.…
غلبهٔ این فکر که عمدهٔ آثار علمی دوران اسلامی به عربی نوشته شده، باعث نادیده‌گرفتن آثار علمی فارسی یا بی‌توجهی به آن شده است و بی‌توجهی به این آثار نیز…
غالباً «چالش» را معادل Challenge تلقی می‌کنند؛ حال آنکه تأملی در کاربرد این واژه در متون و محاورات، نشان می‌دهد معانی متفاوت و مختلفی از این لفظ موردنظر بوده که…
فرضیهٔ نسبیت زبانی (linguistic relativity) مدعی است مفاهیم واژگانیِ ذهن انسان در طرز اندیشیدن او تأثیر می‌گذارند و شیوهٔ اندیشهٔ فرد دربارهٔ جنبه‌های متعدد جهان را شکل می‌دهند. گویی هر…
افعال دوگانه در فارسی امروز کم‌بسامدتر شده‌اند؛ چون تمایلی عمومی به ایضاح زبانی وجود دارد و این برخاسته از ضروریات اجتماعی است. فعل دوگانه که پیش‌‍‌تر آن را دووجهی یا…
حسین معصومی‌همدانی در مقالۀ «ترجمهٔ متون ریاضی و تأثیر آن بر زبان فارسی» به تفاوت زبان طبیعی و زبان ریاضی می‌پردازد و با ذکر دلایلی نشان می‌دهد که در ترجمهٔ…
برای درست یا نادرست دانستن هر واژه یا ساخت نحوی، باید «دلیل» داشت و این دلیل باید مبتنی بر پژوهش‌های زبان‌شناختی و از جمله دستاوردهای زبان‌شناسی پیکره‌ای باشد. از همین…
در دیرینهٔ زبان فارسی، بیشتر افعال با عوامل و عناصر مادی و ملموس ساخته می‌شده است و این باعث جذابیت زبان فارسی به‌سبب محسوس‌شدن زبان و تصویری‌شدن آن می‌شده. اما…