بر بال قلم
کتاب بر بال قلم
چهل درس در قلمرو ادب پارسی و آیین نگارش
کتابی خوش‌خوان و آموزنده و تمرین‌مدار و پُرمثال
اثر ابوالقاسم حسینی (ژرفا)
نویسنده و شاعر و ویراستارِ خوش‌نام و زبردستِ حوزوی
دانش‌آموختهٔ کارشناسی‌ارشد حقوق بین‌الملل
نویسنده و مترجم ۳۰ اثر
مترجم کتاب الغدیر علامه امینی (در حال ترجمه)
سرایندهٔ شعر مدرسهٔ موش‌ها، در بیست‌سالگی، در ده‌پانزده دقیقه!
نسخهٔ برخط و آسان‌خوانِ کتابِ بر بال قلم
اثر ابوالقاسم حسینی (ژرفا)
حالت دومِ نسخهٔ برخط: اینجا ضرب‌انگشت کنید.
نسخهٔ متنی کتابِ بر بال قلم
اثر ابوالقاسم حسینی (ژرفا)
نسخهٔ پی‌دی‌اف (PDF) کتابِ بر بال قلم
اثر ابوالقاسم حسینی (ژرفا)
البته نه با صفحه‌آراییِ پاکیزهٔ کتاب چاپی‌اش
فهرست کتاب بر بال قلم
دیباچه
۱. ویژگی‌های نوشته خوب از حیث پیام
پیام و آیین نوشته
فصل یکم: درست بنویسیم
درس یکم: آغاز راه
۲. ویژگی‌های نوشته خوب از حیث آیین
محورهای اصلی نگارش
یک. فعل
انواع فعل از لحاظ مفهوم: خبری، انشایی
تقسیم فعل از لحاظ ساختمان
تقسیم فعل از لحاظ نیاز به مفعول
اقسام فعل غیرخاص
تقسیم فعل متعدی از لحاظ ارتباط با نهاد
درس سوم: دستور زبان
درس دوم: دستور زبان
دو. اسم
نقش‌های اسم
سه. صفت
درس چهارم: دستور زبان
چهار. ضمیر
درس پنجم: دستور زبان
پنج. قید
شش. حرف
هفت. وند
اقسام جمله از لحاظ ارکان
هشت. جمله
درس ششم: دستور زبان
اقسام جمله از لحاظ پیام (وجوه جمله)
اقسام جمله از لحاظ چینش
اقسام جمله‌های دارای فعل
اقسام جمله از لحاظ فعل
جمله معترضه
اقسام جمله مرکب
حذف ارکان یا اجزای جمله
درس هفتم: لغزشگاه‌های قلم
درس هشتم: لغزشگاه‌های قلم
درس نهم: لغزشگاه‌های قلم
درس دهم: لغزشگاه‌های قلم
درس یازدهم: لغزشگاه‌های قلم
معیار یکم: اصالت واژه
درس دوازدهم: درست‌نویسی واژگانی
چند نمونه گرته‌برداری از زبان انگلیسی
چند نمونه گرته‌برداری از زبان عربی
معیار دوم: صیقل‌یافتگی واژه
معیارسوم: تناسب واژه با سبک و مخاطب
فهرست برخی واژههای متشابه
درس سیزدهم: درست‌نویسی واژگانی
فهرست برخی غلط‌های املایی رایج
درس چهاردهم: درست‌نویسی واژگانی
درس پانزدهم: درست‌نویسی واژگانی
فهرست برخی غلط‌های رایج
یک. مَطلَع
بررسی بافتار نوشته
انواع مطلع
سه. مقطع
دو. متن
درس هفدهم: پیکره نوشته
انتخاب عنوان مناسب
درس هجدهم: تنظیم پاراگراف‌ها
درس نوزدهم: شیوه خط فارسی
درس بیستم: شیوه خط فارسی
درس بیست‌ویکم: شیوه خط فارسی
درس بیست‌ودوم: نشانه‌گذاری
درس بیست‌وسوم: نشانه‌گذاری
گزینش در محور جانشینی و هم‌نشینی
فصل دوم: زیبا بنویسیم
درس بیست‌وچهارم: روانی و زلالی
پرهیز از تکلف و تصنّع
پرهیز از عوام زدگی
عوامل روانی و زلالی
حفظ استقلال زبان
صنایع لفظی
درس بیست‌وپنجم: دلنشینی و شیرینی
صنایع معنوی
یک. وصف
درس بیست‌وهشتم: رسایی و گویایی
دو. تشبیه
سه. استعاره
درس بیست‌وهفتم: رسایی و گویایی
چهار. کنایه
نمونه‌هایی از پرورش معانی
انواع استعاره
اضافه استعاری
اضافه تشبیهی
انواع تشبیه
زمینه‌های تنوع
درس بیست‌وهشتم: تنوع و رنگارنگی
نقش مثل در تنوع
بهره گیری از شعر
آوردن امثله و حکایت‌های شیرین
استفاده از کلام کوتاه
بهره‌وری از تخیل
پوشاندن جامه محسوس بر پیکر معقول
درس بیست‌ونهم: تازگی و طراوت
درس سی‌ام: هدفمندی و شورآفرینی
درس سی‌ویکم: خوش‌آهنگی
وزن
غروض
انواع وزن شعر فارسی
مبانی عروض
ارکان عروضی
تقطیع
املای عروضی
بحرهای عروضی
یک. مقاله چیست؟
فصل سوم: تجربه کنیم
درس سی‌ودوم: مقاله‌نویسی
سه. مراحل نگارش مقاله
دو. شرایط مقاله‌نویسی
چهار. حجم و گستره مقاله
شش. انواع مقاله و زبان آن‌ها
پنج. سطح نگارش مقاله
درس سی‌وسوم: ترجمه
گونه‌های ترجمه
مراحل اصلی ترجمه
۱. نامه‌نگاری
درس سی‌وچهارم: نامه‌نگاری و خلاصه‌نویسی
۲. خلاصه‌نویسی
یک. جنبه‌های پژوهش پایان‌نامه ای
درس سی‌وپنجم: پایان‌نامه‌نویسی
سه. مرور پژوهش‌های پیشین
دو. انتخاب عنوان و موضوع پایان‌نامه
پنج. برنامه زمانی
چهار. طرح تحقیق
نه. ساختمان رساله
هشت. نگارش رؤوس مطالب فصل‌ها
هفت. یادداشت‌برداری
شش. مراجعه به منابع
ده. فصل‌بندی و عنوان‌گذاری
یازده. شیوه نقل‌قول
سیزده. شیوه تنظیم کتابنامه
دوازده. شیوه پانوشت‌دهی
درس سی‌وششم: ویرایش
اقسام ویرایش
مفهوم ویرایش
هماهنگی میان ویراستار و پدیدآورنده
ویژگی‌های ویراستار خوب
روند کار ویرایش
اصول ویرایش
دامنه کار ویرایش
نشانه‌های ویرایشی
پیشینه زبان فارسی
فصل چهارم: بیشتر بدانیم
درس سی‌وهفتم: پیشینه زبان فارسی و گونه‌های ادبی
گونه‌های ادبی در زبان فارسی
درس سی‌وهشتم: آشنایی با زبان‌شناسی
درس سی‌ونهم: اصطلاح‌های ادبی
درس چهلم: سبک‌ها و مکتب‌های ادبی
انواع نثر
سبک دوره و سبک شخصی
مکتب‌های ادبی
منابع
پیشنهاد می‌کنیم «سیر مطالعاتی ویرایش و درست‌نویسی» را نیز ببینید.
2 دیدگاه. دیدگاه خود را ثبت کنید
کتاب ” بر بال قلم” اول اینکه از قوانین دستور خط پیروی نمی‌کند و این مغایر با آموزه‌های وبگاه ویراستاران است و مهم‌تر اینکه، با اثر خلاقانه‌ای روبه‌رو نیستم و مطالبش درگرداب تکرار، پیچ‌و‌تاب می‌خورد.
سلام؛
کتابی پر از اشکال است، اما اتفاقن به راستی در عین حال جالب هم هست.
از نوشتن و ویرایش صحبت می‌کند اما ویرگول و دو نقطه را از واژه فاصله می‌دهد! آن‌قدر واوهای ربط را به واژههای قبل یا بعد می‌چسباند که احتمال سهو بودن را به کلی دور می‌کند! واج را تعریفی عجیب می‌دهد، ولی در ادامه آن را درست به کار می‌برد. مثال‌های مذهبی زیادی به کار می‌گیرد و…
اما به راستی گیرایی در آن قابل احساس است که لااقل ارزش خواندن به آن می‌دهد.
شاید حداقل فرصتی مغتنم فراهم آورده باشد تا کسی آن را به نقد بکشد.