#آواچهٔ ۳۱، تیتر بی‌نقطه

▪️ تیتر بی‌نقطه
▪️ تیتر، سجاوندی
▪️ تیترِ جمله‌ای «.» نمی‌گیرد. این‌ها را می‌گیرد: «!» «؟» «؟!»

نکته‌ای دربارهٔ تیتر:
بهتر است تیتر یا همان عنوان به‌صورت جمله‌ای نباشد. ۹۹درصد تیترهای کتاب‌های دنیا هم جمله‌ای نیست. بهتر است اسم باشد، دو تا اسم باشد، سه تا اسم باشد، مصدری باشد. مثلاً «نکوهیدگی فقر»، نه اینکه «فقر نکوهیده است».

اگر خواستید تیترتان را جمله‌ای بیاورید و اگر در این کار اصرار داشتید، بعد از آن نقطه نمی‌آورید. یعنی بعد از تیتر، اگر تیتر جمله‌ای باشد، نقطه نمی‌آید. باز و خالی بگذارید. هیچ‌چیزی نگذارید. فقط بروید سطر بعد و شروع کنید به نوشتن متنتان. تیترهای جمله‌ای و نیز تیترهای غیرجمله‌ای نقطه نمی‌خواهند.

نکتهٔ ظریف‌تر:
اگر تیتر ما سؤالی بود، بعدش علامت سؤال می‌آید. باید هم بیاید؛ چون اگر نیاید، دیگر کسی آن را سؤالی نمی‌خواند.
اگر عاطفهٔ خاصی در تیتر ما بود، بعد از آن علامت تعجب می‌آید. به‌جای علامت تعجب بهتر است بگوییم علامت عاطفه؛ چون تعجب یک نوع از انواع متعدد عاطفه است. یا به‌پیشنهاد یکی از هم‌وندان کانال «ویراستاران»، بگوییم علامت توجه.

پس بعد از تیترِ جمله‌ای نقطه نمی‌آید؛ اما علامت عاطفه یا علامت سؤال می‌آید، ظاهر می‌شود. باید هم بیاید. علامت سؤال و عاطفه باهم هم می‌آید. مثلاً جایی که پرسش ما استفهام انکاری است، علامت سؤال و بعدش علامت عاطفه می‌آید. حتماً هم به همین ترتیب می‌آید؛ چون سؤالی است که همراه با عاطفه است، نه جملهٔ عاطفه‌داری که حالا سؤال هم در آن هست. در ابتدا ذاتش سؤالی است. حالا بر این سؤال، عاطفه هم بار شده است.

اگر بگوییم «کمبود آب»، هیچ‌چیزی بعدش نمی‌خواهد و اینتر را می‌زنیم. اگر بگوییم «کم‌بودن آب»، هیچ‌چیزی بعدش نمی‌خواهد و اینتر را می‌زنیم. اگر بگوییم «آب کم است»، حالت جمله خبری هست؛ اما بعدش هیچ‌چیزی نمی‌آید و اینتر می‌زنیم. یک‌وقت می‌گوییم «آب کم است» و می‌خواهیم این را با عاطفه بگوییم. مثلاً قصد داریم مخاطب حس حسرت ما را درک کند. در همان عنوان یا همان تیتر، یک علامت عاطفه بعدش می‌گذاریم و بعدش اینتر می‌زنیم و متن را شروع می‌کنیم. یک‌وقت می‌خواهیم بپرسیم «آب کم است؟» عاطفه هم در آن نیست و فقط سؤال است. یعنی سؤال، علمی است و ما می‌پرسیم «آب کم است؟» و بعد یک نفر جواب می‌دهد. یک‌وقت هست که استفهام انکاری مطرح می‌کنیم. مثلاً «آب کم است؟!» در این صورت، علامت سؤال و بعد علامت عاطفه می‌گذاریم. «مگر آب کم است؟!» علامت سؤال و بعد علامت عاطفه می‌آید.

تاریخ انتشار در کانال تلگرامی «ویراسـتاران»: ۱۹فروردین۱۳۹۶.