آیا «ماشه» درست است؟

ماشه امروز در معنی «اهرمی در تفنگ» به‌ کار می‌رود. این واژه برگرفته از مِحَشَّة عربی است و دستخوش تحولات آوایی و گسترش معنایی شده است.

ریشه‌شناسی ماشه

ماشه برگرفته از واژهٔ عربیِ مِحَشَّة به‌معنای «انبر آتشدان» است.

فرایندهای آوایی در ماشه

در این واژه، سه فرایند آوایی رخ داده‌ است:

۱. مصوت / واکهٔ e، تحت‌تأثیر واکهٔ a در هجای بعد، به a بدل شده‌ است. در زبان‌شناسی، به این قاعدهٔ آوایی «همگون‌شدگی واکه‌ای» می‌گوییم.

۲. در ادامه، واج h حذف و در پی آن، a به ā بدل شده‌ است. در زبان‌شناسی، به این قاعدهٔ آوایی «کشش جبرانی» می‌گوییم.

۳. گاه یکی از دو واج š نیز در تلفظ حذف می‌شود. در زبان‌شناسی، به این قاعدهٔ آوایی «حذف» می‌گوییم.

تغییرات معنایی در ماشه

ماشه دستخوش گسترش معنایی شده و امروز در معنی «اهرمی در تفنگ که برای شلیک آن را فشار می‌دهند» به‌ کار می‌رود.

آیا «بزدل» درست است؟

خوشبختانه این واژه از چشم مؤلفان کتاب‌های مربوط به فن ویرایش دور مانده و در کتاب‌هایشان نیامده‌ است؛ در نتیجه امروز مجبور نیستیم با ویراستاران بحث کنیم که ماشه درست است.