گاه واژۀ «ناغافل» را به‌صورت قید یا صفت و در معنی «ناگهانی، ناگهان، بی‌خبر، غافل‌گیرانه» به کار می‌برند. این کاربرد صحیح نیست؛ زیرا «غافل» خود به‌معنی «بی‌خبر» است و افزودن…
دقت‌ورزی معنایی
بیشترِ کسانی که دربارۀ ویرایش و درست‌نویسی زبان فارسی اثری نوشته‌اند، کاربرد حرف‌ربط «بااین‌وجود» را نادرست دانسته و خاطرنشان کرده‌اند که صورتِ صحیح این حرف‌ربط، «باوجوداین» است. بیشترِ کسانی که…
ماشه امروز در معنی «اهرمی در تفنگ» به کار می‌رود. این واژه برگرفته از مِحَشَّة عربی است و دستخوش تحولات آوایی و گسترش معنایی شده است. ریشه‌شناسی ماشه ماشه برگرفته…
«جایگزین» یعنی «کسی یا چیزی که جایی را می‌گزیند» و توسعاً یعنی «کسی یا چیزی که در جایی می‌نشیند». بااین‌حال، در یکی‌دو دهۀ اخیر، این واژه را برخلاف معنایی که…
غالباً «چالش» را معادل Challenge تلقی می‌کنند؛ حال آنکه تأملی در کاربرد این واژه در متون و محاورات، نشان می‌دهد معانی متفاوت و مختلفی از این لفظ موردنظر بوده که…
یکی از همراهان ترجمانک این عکس را فرستاد و نظرم را دربارهٔ معادل فارسی preshrunk پرسید. ماجراجویانه رفتم دنبالش. شرح این ماجرای دوست‌داشتنی را برایتان نوشته‌ام. به‌نظرم Preshrunk از آن واژه‌هایی…
«چالش» دشواری و سختی‌ای است ثمربخش و سازنده؛ اما در غالب متن‌های امروزی، «چالش» را درست به کار نمی‌برند که نشان‌دهندۀ نوعی تازگی و جذابیتِ این واژه است؛ انگار «چالش»…
یکی از آفت‌هایی فضای مجازیِ امروزِ ایران سهل‌انگاری شدیدِ زبانی است. تولیدکنندگان محتوا در وب فارسی، ازنظر زبانی بسیار کم‌دقت‌اند. نمونۀ روشن این اتفاق، ویدئویی است از محمدرضا ژاله با…
کسانی حرف‌اضافۀ مرکب «به‌خاطرِ» را نادرست دانسته‌اند؛ اما «به‌خاطرِ» را به‌علت جاافتادنش نمی‌توان از زبان بیرون راند. البته به دو دلیل می‌شود کاربرد آن را در نوشته‌های رسمی و جدی…
در سال‌های اخیر، «معرفی» دم‌دستی‌ترین برابرنهادی است که اغلب برای introduce می‌شناسند. معرفی معنای عرضه‌کردن، آوردن، ارائه‌کردن، باب‌کردن، معمول‌کردن، رواج‌دادن، مطرح‌کردن نیز می‌دهد. یکی از گرته‌برداری‌های معناییِ نابجایی که در…
«بالغ بر» سه معنی می‌دهد: به‌اندازۀ، در حدودِ، بیش از. «بالغ بر» معمولاً از زبان اهالی سیاست و در مواقعی شنیده می‌شود که می‌خواهند گزارش یا آماری بدهند: فارسی‌زبانان، دست‌کم فارسی‌زبانانِ امروز…
آقای علیرضا اکبری، مدیر کانال تلگرامی «مرورگر»، امروز، ۳۰مهر۹۷، در کانال تگرامی خود فرسته‌ای را منتشر کردند که حاوی دو پرسش بود. این دو پرسش درباره‌ی گفته‌های آقای مهدی صالحی…